Με ένα ολοκληρωμένο πακέτο προτάσεων που στοχεύουν στην άμεση ανακούφιση των πληγέντων και στη μακροπρόθεσμη αναδιάρθρωση του κτηνοτροφικού τομέα, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας επιχειρεί να απαντήσει στην κρίση που προκαλεί η ευλογιά των αιγοπροβάτων. Το θέμα κυριάρχησε στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου την Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2025, όπου παρουσιάστηκε η πραγματική έκταση του προβλήματος και εγκρίθηκε ένα πλαίσιο διεκδικήσεων προς την Πολιτεία.
«Στην πρώτη γραμμή μέχρι τέλους»
Ο Περιφερειάρχης Νεκτάριος Φαρμάκης δήλωσε αποφασισμένος να στηρίξει τους κτηνοτρόφους «μέχρι τέλους», τονίζοντας ότι ο παραγωγικός ιστός της περιοχής δεν μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο.
«Στη Δυτική Ελλάδα υπάρχουν 1,5 εκατομμύριο αιγοπρόβατα και δεκάδες μονάδες γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων. Μιλάμε για μια τεράστια παραγωγική αλυσίδα που δεν επιτρέπεται να διαλυθεί», σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι η Περιφέρεια είχε δώσει το παράδειγμα αποτελεσματικής κινητοποίησης και στην περσινή επιδημία πανώλης.
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η ενημέρωση και η υπευθυνότητα είναι εξίσου κρίσιμες με τα μέτρα στήριξης:
«Η νόσος δεν θα ηττηθεί όσο υπάρχουν άνθρωποι που αγνοούν τους κινδύνους ή αδιαφορούν για τα μέτρα προστασίας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τα στοιχεία που προκαλούν ανησυχία
Ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, Ανδρέας Φίλιας, παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία για την εξάπλωση της νόσου και τη δραστηριότητα των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών.
Μέχρι τις 6 Οκτωβρίου 2025 είχαν επιβεβαιωθεί 112 εστίες ευλογιάς στη Δυτική Αχαΐα (Λακκόπετρα, Άραξος, Μετόχι, Λάππα, Λιμνοχώρι, Σαγαίικα, Βουπράσιο) και δύο στη Μανωλάδα Ηλείας, σε συνέχεια των εστιών του Βουπρασίου.
Έχουν ήδη θανατωθεί περίπου 14.000 ζώα σε 168 μονάδες, ενώ συνολικά πραγματοποιήθηκαν πάνω από 1.400 επιτόπιοι έλεγχοι σε Αχαΐα και Αιτωλοακαρνανία, με ελέγχους σε πάνω από 190.000 ζώα.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η επέκταση του νοσήματος προς το Μεσολόγγι, όπου στις αρχές Οκτωβρίου επιβεβαιώθηκε νέο κρούσμα εκτός της ζώνης επιτήρησης, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία νέας ζώνης προστασίας με 60 εκτροφές υπό έλεγχο.
Οι αποζημιώσεις και οι εκκρεμότητες
Μέχρι στιγμής έχουν πληρωθεί 22 κτηνοτρόφοι σε Ηλεία και Αιτωλοακαρνανία για ζημιές από πανώλη και ευλογιά, ενώ εκκρεμούν νέες κατανομές για 143 δικαιούχους, ύψους περίπου 2 εκατ. ευρώ.
Η Περιφέρεια έχει ζητήσει από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να επιταχύνει τις διαδικασίες, προτείνοντας τη δημιουργία μηχανισμού προκαταβολών έναντι της τελικής αποζημίωσης, ώστε οι κτηνοτρόφοι να λάβουν άμεσα οικονομική ανάσα.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην ανασύσταση των κοπαδιών, η οποία απαιτεί μακρύ χρονικό διάστημα, δημιουργώντας σημαντικές απώλειες εισοδήματος. Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει την εφαρμογή του Μέτρου 5.2, το οποίο θα καλύπτει το πλήρες κόστος αγοράς νέων ζώων χωρίς συμψηφισμό με τις αποζημιώσεις θανάτωσης – ρύθμιση που θεωρείται καθοριστική για τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Εκτεταμένα αιτήματα στήριξης
Η Περιφερειακή Αρχή διεκδικεί ένα σύνολο οικονομικών και θεσμικών μέτρων, που περιλαμβάνουν:
- Νέα de minimis ενίσχυση για όσους επλήγησαν μετά την 1η Ιουλίου 2025, ώστε να καλύψουν το κόστος ζωοτροφών λόγω περιοριστικών μέτρων.
- Αναστολή υποχρεώσεων προς ΕΦΚΑ, ΕΛΓΑ, Εφορία και Τράπεζες έως ότου ανασυσταθούν οι εκτροφές.
- Προσωρινή εξαίρεση των πληγέντων από τις υποχρεώσεις των προγραμμάτων της ΚΑΠ λόγω ανωτέρας βίας.
- Αποζημιώσεις για παραγωγούς ζωοτροφών στις απαγορευμένες ζώνες που υφίστανται απώλειες εισοδήματος.
Δράσεις για τη βιωσιμότητα και την επόμενη μέρα
Πέρα από τις αποζημιώσεις, η Περιφέρεια προτείνει σειρά διαρθρωτικών παρεμβάσεων για τη βιωσιμότητα της ελληνικής κτηνοτροφίας:
- Ένταξη υποδομών βιοασφάλειας στα προγράμματα του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ.
- Προτεραιότητα των πληγέντων κτηνοτρόφων σε Σχέδια Βελτίωσης και άλλα μέτρα στήριξης.
- Επιδοτούμενα σεμινάρια βιοασφάλειας μέσω ΔΥΠΑ, με αποζημίωση έως 1.200 ευρώ ανά συμμετέχοντα.
- Επαναλειτουργία Κέντρων Γενετικής Βελτίωσης, κρίσιμων για την ανασυγκρότηση του εγχώριου ζωικού κεφαλαίου.
- Διασύνδεση όλων των ψηφιακών βάσεων δεδομένων (ΟΠΣΚ, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ, ΑΡΤΕΜΙΣ κ.ά.) για μεγαλύτερη διαφάνεια και αποτροπή φαινομένων απάτης.
- Ενίσχυση των ελέγχων διακίνησης ζώων, τόσο σε εισαγωγές όσο και εντός της χώρας.
- Πρόσληψη νέων κτηνιάτρων για δωδεκάμηνη πρακτική άσκηση, ώστε να ενισχυθούν οι τοπικές υπηρεσίες.
«Είμαστε σε πόλεμο»
Κλείνοντας την παρουσίασή του, ο κ. Φίλιας τόνισε ότι η Περιφέρεια αντιμετωπίζει την κατάσταση «σαν έναν πόλεμο που πρέπει να κερδηθεί συλλογικά».
«Αν χαθεί ο πρωτογενής τομέας, χάνεται η ίδια η ταυτότητα της Δυτικής Ελλάδας. Πρέπει όλοι – Πολιτεία, αυτοδιοίκηση, παραγωγοί – να κινηθούμε συντονισμένα», ανέφερε.
Η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε με τη δέσμευση του Περιφερειακού Συμβουλίου να παραμείνει στο πλευρό των κτηνοτρόφων και να διεκδικήσει από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ένα στοχευμένο σχέδιο ανασυγκρότησης και προστασίας του ζωικού κεφαλαίου, που θα αποτρέψει την οριστική αποδυνάμωση ενός από τους σημαντικότερους πυλώνες της περιφερειακής οικονομίας.
